Geboorteverlof van 10 naar 20 dagen

Elke werknemer heeft recht op tien dagen afwezigheid van het werk bij de geboorte van een kind waarvan de afstamming langs vaderszijde vaststaat. De huidige regeling geldt voor geboorten vanaf 1 april 2009. Sinds 20 mei 2011 heeft ook de meeouder, dit is de werknemer die geen wettelijke afstammingsband heeft met het pasgeboren kind van zijn partner, onder bepaalde voorwaarden op dezelfde manier als een vader, recht op tien dagen verlof wanneer de partner bevalt. In de praktijk gaat het om de lesbische partner van de werkneemster die bevalt.

De werkgever betaalt de eerste drie dagen volledig uit en voor de volgende zeven dagen krijgt de werknemer vanuit het RIZIV een uitkering waarbij het bedrag is vastgesteld op 82 % van het begrensde brutoloon. 

Het geboorteverlof moet niet in één keer opgenomen worden, het kan vanaf de dag van de bevalling tot vier maanden nadien.

Hoeveel vaders en meeouders nemen enkel de eerste drie dagen geboorteverlof op, die door de werkgever vergoed worden? Hierover vinden we geen info in de statistieken. Wel over de volgende zeven dagen die door het ziekenfonds vergoed worden: in 2013 waren er in België 57.774 gevallen van  vaderschapsverlof en 394.920 vergoede dagen. De uitgaven bedroegen 38.875.200 euro en de gemiddelde uitkering per werknemer 98,41 euro.

Volgens een rapport van de ILO van 2014 bestaat er in 78 op 167 landen een recht op vaderschapsverlof. Maar er zijn heel wat verschillen qua duur en de al dan niet uitkering (en de hoogte van de uitkering) in die landen. In de OESO-ranking 2014 over vader-specifiek verlof staat België zevende op een veertigtal landen. Dat klinkt niet slecht maar hoe verhoudt het vaderschapsverlof zich dan ten opzichte van andere verlofstelsels in al deze landen?

Geregeld flakkeren de discussies over de uitbreiding van het geboorteverlof bij ons in de media en binnen de vrouwenbeweging op. Voor geboorteverlof is er geen Europese richtlijn. In de Europese Unie zijn de afgelopen jaren wel plannen gemaakt om de regeling voor zwangerschapsverlof te verruimen van veertien naar twintig weken. Daarbij was ook een betaald vaderschapsverlof van twee weken meegenomen. Maar dit voorstel van het Europees Parlement is in oktober 2010 afgewezen door de Raad van Ministers.

Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen publiceerde in 2011 de resultaten van een schriftelijke bevraging van meer dan 800 jonge vaders over verschillende aspecten van vaderschapsverlof. Daaruit blijkt dat vaders langer willen kunnen thuisblijven: een vaderschapsverlof van gemiddeld genomen 22 dagen wordt door hen als ideaal naar voren geschoven. 

De Vrouwenraad vraagt in zijn memorandum Sociale bescherming van 2014 de uitbreiding van het geboorteverlof van tien naar twintig dagen aan 100% betaald en volledig gelijkgesteld.