AAN DE MINISTERS-LEDEN VAN DE IMC OVER VROUWENRECHTEN

 

Excellenties

 

Wij willen van de gelegenheid gebruikmaken om via de werkgroep ter voorbereiding van de IMC over vrouwenrechten uw aandacht te vragen voor de problematiek van de onderhoudsbijdragen voor kinderen.

 

We zijn blij met het initiatief van de DAVO - zes maand verlenging voor het recht op voorschotten - dat meer soepelheid aan de dag legt tijdens deze moeilijke periode, maar we zijn ook van mening dat het nodig is om dringend andere bijkomende maatregelen te nemen om alleenstaande ouders (meestal moeders) te ondersteunen.

 

Volgens een studie van de KU Leuven uit 2009 bedraagt het armoederisico van eenoudergezinnen 22,8 % als ze onderhoudsbijdragen voor hun kinderen ontvangen. Zonder onderhoudsbijdragen stijgt dat percentage tot maar liefst 42,6 %. We weten dat in Vlaanderen, Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest meer dan 80 % van de eenoudergezinnen door vrouwen gerund worden. Het zijn dus vooral vrouwen die geraakt worden wanneer de onderhoudsbijdragen niet binnenkomen.

 

Deze problematiek is nog erger geworden tijdens de gezondheids- en economische crisis die nu in ons land woedt. Zowel de schuldeisers als de schuldenaars krijgen te maken met een inkomensverlaging of -verlies, een situatie die de regelmatige en volledige betaling van onderhoudsbijdragen voor de kinderen in het gedrang brengt. Om dit het hoofd te bieden, stelt het Platform Alimentatiefonds twee dringende maatregelen voor:

Vandaag is het zo dat onderhoudsgerechtigde ouders uitsluitend voorschotten kunnen krijgen voor achterstallige onderhoudsbijdragen voor hun kinderen als hun inkomen het inkomensplafond niet overschrijdt. Sinds januari van dit jaar is het plafond opgetrokken van 1800 euro netto/maand naar 2200 euro (vermeerderd met 70 euro/maand/kind ten laste). Dat betekent dat ouders die meer dan 2200 euro netto per maand verdienen geen voorschotten kunnen aanvragen. Eenoudergezinnen met een inkomen dat net iets te hoog ligt om te genieten van de voordelen van de DAVO, bevinden zich nu in een precaire financiële situatie terwijl hun budget dankzij een onderhoudsbijdrage in evenwicht zou kunnen zijn.

 

In de mate waarin onderhoudsbijdragen dringende en elementaire hulp bieden maar tegelijk ook een recht zijn, zou de voorschotregeling bij DAVO niet gekoppeld mogen zijn aan het inkomen van de rechthebbende ouder. In deze tijd van crisis vinden wij het nog spijtiger dat aan onze aanvraag om een universele en automatische DAVO op te richten nooit tegemoetgekomen werd. Van bij de start is dit een van onze eisen. Onze concrete voorstellen om de toegang tot onderhoudsbijdragen te verbeteren, werden gepubliceerd in ons memorandum van april 2019. 

 

Meer algemeen wil het platform ook uw aandacht vragen voor het belang van een gezond en stabiel budgettair beleid voor het geheel van de DAVO. Een grootscheepse infocampagne gericht op het brede publiek met betrekking tot het bestaan van deze dienst gekoppeld aan de afschaffing van het inkomensplafond zou immers meer dan waarschijnlijk een verhoging van de aanvragen inhouden. De DAVO zou hiervoor onvoldoende menselijke en financiële middelen ter beschikking hebben.

 

Daarbij zou toegang tot onderhoudsbijdragen zonder inkomensvoorwaarde in deze periode vergezeld moeten zijn van vereenvoudigde procedures. Het zou van een vernieuwende geest getuigen om een automatisering van de voorschotten te introduceren. Op die manier kan er gewerkt worden in de richting van een automatische DAVO en voert de overheid strijd tegen het fenomeen van de niet-uitputting van sociale rechten.

Er is nog een andere problematiek die de eenoudergezinnen raakt, nl. die van de schulden als gevolg van insolvabiliteit. Wanneer de ex-partner insolvabel is, moeten vele vrouwen met kinderen in hun eentje de schulden afbetalen die gemaakt werden tijdens de periode toen ze nog samenleefden met hun partner. Dat vormt een economische last die voor een gezin met slechts één inkomen (een verlaagd of zelfs helemaal geen) nog zwaarder doorweegt. Daarom vraagt het  Platform Alimentatiefonds aan de werkgroep IMC om de mogelijkheden te bestuderen om de terugbetaling van de schulden van de insolvabele ex-partner tijdelijk op te schorten.