De impact op vrouwen van degressiviteit  in werkloosheidsuitkeringen

Wanneer je werkloos wordt krijg je een uitkering die je verlies aan loon voor een stuk compenseert. Deze uitkering is een percentage van je laatst verdiende loon. Dit percentage daalt in fases naarmate je langer werkloos bent. Wanneer je gedurende een bepaalde periode werkloos bent wordt dat percentage vervangen door een forfaitair bedrag. De werkzoekende met gezinslast krijgt een hogere uitkering dan de alleenstaande. De samenwonende werkzoekende zonder gezinslast ontvangt een lagere werkloosheidsuitkering dan de alleenstaande.

Aangezien werkloze mannen vaker als ‘gezinshoofd’ of werkzoekende met gezinslast bekend zijn, vallen meer werkloze vrouwen onder het statuut van ‘samenwonend’. Dat heeft tot gevolg dat zij lagere uitkeringen krijgen en dus minder autonomie hebben dan hun mannelijke partners. Verscheidene vrouwenorganisaties vinden dit onrechtvaardig, temeer omdat vrouwen toen zij nog werk hadden procentueel evenveel bijdroegen aan de sociale zekerheid als hun man.

Vooral sinds 2012 wordt een steeds lagere werkloosheidsuitkering gekoppeld aan een activering door VDAB en RVA. Anders dan vroeger worden ook de uitkeringen aan werkloze ‘gezinshoofden’ en ‘alleenstaanden’ in de loop van de tijd geleidelijk aan verlaagd, tot op een bepaald forfait.

Na de hervorming van 2012 neemt het globale armoederisico bij volledige werkloosheid sneller en sterker toe met de duur van de werkloosheid: na 61 maanden zou het armoederisico 28,0% bedragen in plaats van 21,5% vóór de hervorming. Deze verhoogde risico’s gelden voor de drie categorieën maar is het sterkste voor de alleenstaanden.

Het regeerakkoord van 2014 kondigt aan dat de impact van de versterkte degressiviteit zal opgevolgd worden en dat na evaluatie bijkomende maatregelen overwogen kunnen worden.

De Vrouwenraad zette een ‘genderbril’ op om te kijken naar dertig jaar degressiviteit in de werkloosheidsuitkeringen. In ons dossier willen wij nagaan welke impact een verschil in uitkeringen heeft op de financiële positie van werkloze vrouwen.