Borstkanker

De Vrouwenraad is zeer bekommerd om de gezondheid van vrouwen en vooral om het feit dat ongeveer   1 op 9 vrouwen borstkanker krijgen. In Vlaanderen is het de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. De Vrouwenraad focust al enkele jaren op de preventie van borstkanker in het kader van het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Sinds 2015 kwamen we ook op voor een betere terugbetaling van de warmeborstreconstructie.

Preventie

De Vrouwenraad is lid van de Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Dit is een ondersteunende werkgroep die de uitvoering van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker opvolgt.

Op beleidsvlak gebeurt er heel wat met betrekking tot borstkankeropsporing. De gemeenschappen zijn hiervoor verantwoordelijk.

Het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker loopt al sinds 2001. Het geeft vrouwen van 50 tot en met 69 jaar de mogelijkheid om tweejaarlijks een screeningsmammografie te laten nemen. Dit onderzoek biedt de beste kansen om vroegtijdig borstkanker op te sporen bij vrouwen die nog geen klachten hebben. De kans op genezing wordt daardoor groter, moest er een tumor ontdekt worden. Het onderzoek is gratis voor deze leeftijdsgroep op voorwaarde dat men aangesloten is bij een mutualiteit.  Er moet geen remgeld betaald worden.

Het gratis bevolkingsonderzoek is niet van toepassing op vrouwen jonger dan 50 jaar omdat bij hen vaak nog veel klierweefsel in de borsten zit. Dat maakt de röntgenfoto's van de mammografie moeilijker te beoordelen bij vrouwen zonder klachten. Bovendien zijn vrouwen jonger dan 50 jaar ook nog gevoeliger voor straling. Er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat een bevolkingsonderzoek van vrouwen tussen 40 en 49 jaar voordelig is. De nadelen kunnen voor deze groep zelfs groter zijn dan de voordelen. Vrouwen kunnen zich in overleg met hun arts wel individueel (maar niet gratis) laten onderzoeken.
Dit principe geldt ook voor vrouwen vanaf 70 jaar. Wetenschappelijke studies spreken elkaar tot nu toe tegen over de effecten van een bevolkingsonderzoek bij deze groep en het is niet aangetoond dat de voordelen zwaarder doorwegen dan de nadelen.

Enkele kerncijfers 2019:

• Op 1 januari 2019 telde de doelgroep 877.514 vrouwen. Na exclusie (bv. wegens bilaterale masectomie of borstkanker tijdens de voorafgaande 10 jaar) bleven er nog 571.099 vrouwen over. Daarvan kregen er 391.764 een uitnodiging. De andere vrouwen waren bv. in 2018 al uitgenodigd.
• De responsgraad was 54,1%, een lichte stijging ten opzichte van de ca. 51% van de voorafgaande jaren.
•  
• De totale dekkingsgraad toont dat 64,7% van de doelgroep wordt bereikt en dan in vergelijkbaar met de voorbije jaren. Deze vrouwen laten zich onderzoeken in het bevolkingsonderzoek, erbuiten, of ze hoeven niet deel te nemen.
• Een derde van de doelgroep wordt nog niet bereikt en ongeveer 14,5% (127.289 vrouwen) werd nog nooit gescreend binnen of buiten het Bevolkingsonderzoek Borstkanker.
• 90% van de onderzochte vrouwen krijgt binnen 6 dagen het resultaat van het onderzoek en 94,7% binnen de 14 dagen (norm = 90%).
   

Wil je nog meer cijfermateriaal, dan kan je bijvoorbeeld terecht op:
http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be/ ; zelfs tot op gemeentelijk niveau.
 

Meer info:
Jaarrapport 2020 Bevolkingsonderzoeken Kanker

De uitdagingen was dat tegen 2020 de totale dekkingsgraad op 75% zou liggen maar dat is niet gelukt.

Tijdens Corona

Wegens COVID-19 lag het Bevolkingsonderzoek Borstkanker echter stil van eind maart tot eind juni 2020, waardoor circa 50.000 vrouwen niet op tijd werden gescreend. Het kankerregister onderzocht  de impact hiervan. Die analyse toonde aan dat de borstkankers nog steeds vroeg genoeg worden gevonden als het screeningsinterval maximaal 30 maanden is (= 6 maanden uitstel). Ook bleek het van belang dat een dergelijk uitstel slecht één keer voorkomt. Indien een verbreed screeningsinterval vaker voorkomt, of groter wordt dan 30 maanden, ziet men wel een neiging tot meer geavanceerde kankerdiagnoses.Dit is de belangrijkste reden waarom het bevolkingsonderzoek de tijdens de tweede piek verder liep.

Warmeborstreconstructie

Elk jaar worden meer dan 10 000 vrouwen door borstkanker getroffen. Bij de meerderheid wordt de tumor, of zelfs de volledige borst weggenomen. Vrouwen die na kanker een borstreconstructie wensen, kunnen kiezen tussen een synthetisch implantaat en lichaamseigen weefsel, de zogenaamde warmeborstreconstructie of autologe reconstructie. Ongeveer de helft van de vrouwen kiest voor de warmeborstreconstructie. Elk jaar ondergaan meer dan 1.500 vrouwen zo’n ingreep.

Een slag die we (Vrouwenraad en andere organisaties zoals de voormalige Benetiet vzw, Europa Donna Belgium) thuisgehaald hebben was de terugbetaling van de warmeborstreconstructie na borstkanker of  na een preventieve masectomie voor vrouwen met bewijs van het BRCA 1 of 2-gen. Het zogenaamde borstenakkoord van oktober 2016. In 2019 werden een aantal wijzigingen doorgevoerd en er kwam een nieuwe overeenkomst. 

Meer info:

RIZIV Terugbetaling van borstreconstructie met eigen weefsel

KCE, Focus op borstkanker met info over opsporing van borstkanker, de behandeling van borstkanker, de borstreconstructie.