Borstkanker
De Vrouwenraad is zeer bekommerd om de gezondheid van vrouwen en vooral om het feit dat ongeveer
1 op 9 vrouwen borstkanker krijgen. In Vlaanderen is het de meest voorkomende vorm van kanker bij
vrouwen.
De Vrouwenraad focust al enkele jaren op de preventie van borstkanker in het kader van het Vlaams
bevolkingsonderzoek naar borstkanker. In 2015 kwamen we ook op voor een betere terugbetaling van
de warmeborstreconstructie.
Preventie
De Vrouwenraad is lid van de Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Dit is een
ondersteunende werkgroep die de uitvoering van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker opvolgt.
Op beleidsvlak gebeurt er heel wat met betrekking tot borstkankeropsporing. De gemeenschappen zijn
hiervoor verantwoordelijk.
Het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker loopt al sinds 2001. Het geeft vrouwen van 50 tot en
met 69 jaar de mogelijkheid om de twee jaar een screeningsmammografie te laten nemen. Dit
onderzoek biedt de beste kansen om vroegtijdig borstkanker op te sporen bij vrouwen die nog geen
klachten hebben. De kans op genezing wordt daardoor groter, moest er een tumor ontdekt worden. Het
onderzoek is gratis voor deze leeftijdsgroep op voorwaarde dat men aangesloten is bij een mutualiteit.
Er moet geen remgeld betaald worden.
Het gratis bevolkingsonderzoek is niet van toepassing op vrouwen jonger dan 50 jaar omdat bij hen vaak
nog veel klierweefsel in de borsten zit. Dat maakt de röntgenfoto's van de mammografie moeilijker te
beoordelen bij vrouwen zonder klachten. Bovendien zijn vrouwen jonger dan 50 jaar ook nog gevoeliger
voor straling. Er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat een bevolkingsonderzoek van vrouwen
tussen 40 en 49 jaar voordelig is. De nadelen kunnen voor deze groep zelfs groter zijn dan de voordelen.
Vrouwen kunnen zich in overleg met hun arts wel individueel (maar niet gratis) laten onderzoeken.
Dit principe geldt ook voor vrouwen vanaf 70 jaar. Wetenschappelijke studies spreken elkaar tot nu toe
tegen over de effecten van een bevolkingsonderzoek bij deze groep en het is niet aangetoond dat de
voordelen zwaarder doorwegen dan de nadelen.
In 2015 werden 218.746 vrouwen gescreend in het Bevolkingsonderzoek Borstkanker. De responsgraad
schommelt al een aantal jaren rond de 49%.
Als je daarbij de vrouwen optelt die buiten het bevolkingsonderzoek een mammografie krijgen of die
uitgesloten zijn voor deelname (vb. omdat ze in behandeling zijn) dan kom je op 64%. Dit is al een goed
resultaat, maar kan nog beter. De kwaliteit van het bevolkingsonderzoek evolueert gunstig en de
resultaten vallen binnen de Europese aanbevelingen. Het aantal vrouwen dat na een
bevolkingsonderzoek wordt doorverwezen voor verder onderzoek en waar niets aan de hand blijkt te
zijn, is verder gedaald. Vrouwen worden dus correcter doorverwezen en minder vrouwen worden
onnodig ongerust gemaakt. En dat zonder dat het aantal kankers dat ontstaat tussen twee onderzoeken
(de zogenaamde intervalkankers) toeneemt, dus zonder dat het Bevolkingsonderzoek inboet aan
kwaliteit van de opsporing.
Het was de bedoeling tegen eind 2015, 90% van de resultaten verstuurd te hebben na 14
kalenderdagen. Hoewel dit voor 2015 niet gelukt is, is het percentage resultaten dat na 14
kalenderdagen verstuurd is, wel toegenomen van 80% naar 85% (de EU-norm = 21 dagen).
Voor ongeveer 96% van de afwijkende screeningsmammografieën vindt binnen de 12 maanden een
opvolging plaats waarvan meer dan 90% binnen de 2 maanden na de afwijkende
screeningsmammografie. Indien de screeningsmammografie een kanker detecteert, wordt de opvolging
sneller uitgevoerd (98% binnen de 2 maanden). In ongeveer 35% van de afwijkende mammografieën is
een biopsiename noodzakelijk ter oppuntstelling. Hierbij heeft de vrouw ongeveer 60% kans om een
kankerdiagnose te krijgen. Meer dan 70% van de vrouwen met een screengedetecteerde kanker krijgt
heelkunde binnen de 4 weken na de oppuntstelling en 90% binnen de 8 weken.
Zie ook Jaarrapport 2016 Bevolkingsonderzoeken Kanker van het Centrum voor Kankeropsporing.
Wil je nog meer cijfermateriaal, dan kan je bijvoorbeeld terecht op:
http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be/ ; zelfs tot op gemeentelijk niveau.
Vanaf 12 mei 2016 kunnen 3.252.715 Vlamingen op hun eigen PC toegang krijgen tot hun gegevens over
de bevolkingsonderzoeken dikkedarmkanker en baarmoederhalskanker. Vanaf eind november 2016 kan
dat ook voor borstkanker. De gegevens worden bewaard in Vitalink, een gegevensdelingsplatform van
de Vlaamse overheid. Zo kan je gemakkelijk te weten komen wanneer je je nog eens moet laten
onderzoeken en waarvoor. En wat waren de resultaten van je vorige onderzoeken? Zorgverleners
hebben toegang tot Vitalink via hun eigen softwarepakket en burgers kunnen hun gegevens bekijken
(ook vaccinatiegegevens) via het gratis computerprogramma ‘Patient Health Viewer’ van de
ziekenfondsen. Dit is gratis te downloaden op de websites van de ziekenfondsen.
Meer info: https://www.bevolkingsonderzoek.be/borstkanker
Warmeborstreconstructie
Elk jaar worden meer dan 10 000 vrouwen door borstkanker getroffen. Bij de meerderheid wordt de
tumor, of zelfs de volledige borst weggenomen. Vrouwen die na kanker een borstreconstructie wensen,
kunnen kiezen tussen een synthetisch implantaat en lichaamseigen weefsel, de zogenaamde
warmeborstreconstructie of autologe reconstructie. Ongeveer de helft van de vrouwen kiest voor de
warmeborstreconstructie. Elk jaar ondergaan meer dan 1.500 vrouwen zo’n ingreep.
Maar bij deze operatie moet de patiënte zelf ongeveer 2500 à 3000 euro per borst opleggen. Dit is voor
veel vrouwen nauwelijks of zelfs niet betaalbaar. De Vrouwenraad organiseerde op 11 juni 2015 een
studienamiddag met verschillende experten die de problematiek kwamen toelichten. Ook de vzw
Benetiet was van de partij. In afwachting van een degelijke regeling voor terugbetaling van de ingreep,
lanceerde deze organisatie een innercrowdfundingproject voor vrouwen die de ingreep niet kunnen
betalen. Het RIZIV kondigde tijdens onze studiedag aan dat de tarieven en tarieftoeslagen nog in 2015
op een aanvaardbare manier zullen aangepast worden.
De hoge kost voor de patiënten komt onder meer voort uit niet-vergoede bijkomende esthetische
ingrepen, ereloonsupplementen van 200 %, gevraagde voorschotten, eigen bijdrage volgens kamertype
en bijkomende kosten voor tepelreconstructie.
De plastisch chirurgen vinden dat de supplementen gegrond zijn omdat het ereloon dat het RIZIV hen
betaalt te laag ligt in verhouding tot de complexiteit en de zwaarte van de ingreep.
Daarom werd het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) gevraagd om berekeningen
te maken, om te dienen als basis voor discussie bij een (eventuele) herziening van de RIZIV-tarieven. o.a.
gebaseerd op een objectieve tijdmeting van de operatieduur. De belangrijkste hinderpaal bij deze
studie, waarvan de inhoud op 25 september 2015 bekend gemaakt werd, was dat er voor artsen geen
basis-uurtarief bestaat dat algemeen wordt aanvaard. Om tot een echte oplossing te komen moeten
volgens het KCE alle erelonen globaal worden geherevalueerd. De cijfers in de studie kunnen enkel een
tijdelijke oplossing bieden om uit de impasse te geraken.
Goed nieuws!
De minister van Volksgezondheid gaf in december 2015 te kennen dat borstreconstructie zou worden
terugbetaald. Het RIZIV meldde op 4 juli 2016 dat de Nationale Commissie Artsen Ziekenfondsen een
akkoord heeft bereikt over een betere terugbetaling van de warmeborstreconstructie. Esthetische
supplementen worden helemaal verboden en de persoonlijke tussenkomst van de patiënt vermindert.
De terugbetaalde honoraria voor de chirurgen worden aangepast aan de complexiteit en de duur van de
ingreep en er kunnen geen supplementen meer worden aangerekend op tweepersoonskamers. Het
ereloonsupplement voor een eenpersoonskamer wordt tot 100% beperkt. De patiënten zullen ten
laatste zeven dagen voor de ingreep een schriftelijk bestek ontvangen en er komt een beperking van
voorschotten tot 1.250 euro. De eigen bijdragen van de patiënt zullen beperkt worden tot een ‘redelijk’
bedrag. Dit is dus een forse stap vooruit voor vrouwen die kiezen voor een borstreconstructie met eigen
weefsel. Nu enkel nog afwachten hoe een ‘redelijk’ bedrag in de praktijk zal ingevuld worden.
Meer info:
RIZIV Terugbetaling van borstreconstructie met eigen weefsel
|