Draag- en leenmoederschap
Standpunt 21 februari 2011
Ook al is er vraag naar, toch is draag/leenmoederschap in ons land (nog) niet bij wet geregeld. Er is evenmin een verbod. Bijgevolg zien wensouders en draag/leenmoeders zich verplicht om naar de grijze zone uit te wijken. Als beide partijen zich aan de overeenkomst houden, is er weinig tot niets aan de hand. Maar er zijn genoeg voorbeelden van gevallen waar het misliep. De draag/leenmoeder kan bijvoorbeeld de situatie commercieel uitbuiten of beslissen het kind zelf te houden. De wensouders kunnen zich terugtrekken, in geval van (echt)scheiding of na het overlijden van één van beiden.
- Wat is draag/leenmoederschap?
Draagmoeder en leenmoeder zijn geen identieke begrippen. Bij de eerste wordt één van haar eigen eicellen bevrucht met het zaad van de wensvader of een donor. De draagmoeder is dus genetisch verwant met het kind. Bij een leenmoeder wordt een in-vitro bevruchte eicel van meestal de wensmoeder ingeplant.
Draag/leenmoeders hebben de intentie het kind na de geboorte af te staan aan de wensouder(s).
Een draag- of leenmoeder draagt dus een kind voor iemand anders, brengt het op de wereld en geeft het na de geboorte aan de vragende partij, die alle onkosten van de (eventuele) technische ingreep, de zwangerschap en de bevalling vergoedt.
- Raakpunten met het Belgisch recht
Het afstammingsrecht gaat uit van het principe dat de moeder altijd gekend is want dat staat in de geboorteakte. De draag/leenmoeder is bij de geboorte van het kind automatisch de juridische moeder. Om niet strafbaar te zijn (door bijvoorbeeld een valse geboorteaangifte te doen), kan de draag/leenmoeder anoniem gaan bevallen in Frankrijk. Wensouders gaan ook via internet op zoek naar draagmoeders in het buitenland. Na de geboorte kan het statuut van het kind ten opzichte van de wensouders geregulariseerd worden via adoptie.
Zowel de draag/leenmoeder als de wensouders bevinden zich wettelijk gezien in een onzekere situatie. Een wet die draag- en leenmoederschap regelt is dus zeker aangewezen.
Zoals uiteengezet in het standpunt van 2001, aanvaardt de Vrouwenraad het principe van draag- en leenmoederschap op voorwaarde dat de wensouders op geen enkele andere manier met het genetisch materiaal van ten minste één van beiden een kind kunnen krijgen.
Wij vragen een wettelijke regeling voor zowel de draagmoederovereenkomst als de afstamming plus een verbod op commercieel draagmoederschap.
Bij dit alles primeert het belang van het kind. Het kind is in deze procedure immers de zwakste schakel.
Ten slotte moeten ook holebi's toegang krijgen tot deze reproductieve techniek. |