Genderkloof extralegale voordelen
Extralegale voordelen omschrijft het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen in zijn jaarlijks Belgisch Loonkloofrapport als voordelen van allerlei aard die bovenop het loon komen. In principe maken ze deel uit van het loon en de loonkloof.
Extralegale voordelen worden steeds populairder. Werkgevers hanteren deze alternatieve loonvormen omdat ze fiscaal voordelig zijn, zowel voor de ondernemingen als voor de werknemers.
Steeds meer werkgevers laten hun werknemers ook op individuele basis kiezen uit een aanbod aan voordelen. Anderzijds zijn er ook voordelen op collectieve basis, bestemd voor alle werknemers van een bedrijf of voor bepaalde categorieën van het personeelsbestand, zoals bijvoorbeeld maaltijdcheques of een groepsverzekering.
Het jaarlijks Belgisch loonkloofrapport besteedt aandacht aan de aandelenopties, de aanvullende pensioenen en de terugbetaling van woon-werkverkeer. Maar het aanbod aan extralegale voordelen is veel ruimer. Dat zien we in de tweejaarlijkse Salarisenquête van KULeuven en Vacature die aanbod opdeelt in variabele lonen én extralegale voordelen.
De Vrouwenraad wil meer te weten komen over het genderaspect van diverse extralegale voordelen en heeft via de Wetenschapswinkel een masterproef (2016) over dit thema laten maken met de SILC-enquête als basis. We stellen vast dat de drie enquêtes niet volledig dezelfde voordelen bevragen. Enkel de aandelenopties komen in de drie enquêtes voor. Ook de metingen gebeuren op verschillende wijzen. Dit maakt vergelijkingen moeilijk.
De gegevens van het Belgisch loonkloofrapport tonen dat het aandeel werknemers dat van aandelenopties, terugbetaling woon-werkverkeer en aanvullend pensioen geniet steeds wat hoger ligt dan het aandeel werkneemsters en dat de gemiddelde bedragen die mannen ontvangen aanzienlijk hoger zijn dat voor vrouwen (39% in 2013).
De Salarisenquête van 2014 geeft enkel voor de variabele beloning een m/v opdeling wat het aandeel werknemers dat deze voordelen ontvangt betreft. Meer werknemers dan werkneemsters kunnen ervan genieten (behalve bij de verplaatsingsvergoeding).
De SILC-enquête (situatie 2011) geeft andere resultaten. 72,20% van de werkneemsters en 69,50% van de werknemers ontvangen een extralegaal voordeel. Vrouwen ontvangen dus vaker extralegale voordelen dan mannen, met uitzondering van maaltijdcheques en bedrijfswagens. Maar de extralegale voordelen die mannen ontvangen blijken wel van veel grotere waarde te zijn dan deze die vrouwen ontvangen. De gemiddelde waarde van het loonkloofpakket voor de totale SILC-steekproef bedraagt 335,90 euro. Voor mannen ligt dat bedrag gemiddeld op 440,10 euro en voor vrouwen op 236,48 euro. De loonkloof bedraagt dus 46,27%. Geslacht blijkt een grotere rol te spelen dan kenmerken op individueel niveau (werkervaring, arbeidsregime en opleidingsniveau). De beroepscategorie (arbeider/bediende) speelt een iets grotere rol dan de individuele kenmerken en de variabele sector (privé, openbaar) heeft een grotere impact dan geslacht.
De Vrouwenraad is ook nieuwsgiering naar preferenties van werknemers en werkneemsters wanneer ze een keuzevrijheid hebben bij extralegale voordelen. Wat is de link met het aanbod van de werkgevers? Verder onderzoek is dus nodig.
Bovendien staan we volgens het regeerakkoord voor een mogelijke invoering van loopbaansparen, dat werknemers in staat zal stellen om tijd en/of loon te accumuleren. Wordt er gekozen voor loonsparen dan is de kans groot dat extralegale voordelen hier deel van zullen uitmaken. Hoe zal de genderloonkloof dan berekend worden?
Zie ook Vrouwenraadnota Loopbaansparen 2016
|