20 oktober 2025
De Vrouwenraad maakt zich ernstig zorgen over het voorstel van Vlaams minister van Welzijn Caroline Gennez. Het voorstel voorziet in een ondertoezichtstelling van ongeboren menselijk leven, waarbij rechters en hulpverleners al tijdens de zwangerschap kunnen ingrijpen wanneer ouders zich niet vrijwillig laten begeleiden.
Niet vrouw versus baby
“Het is essentieel dat baby’s en kinderen in een veilige en zorgzame omgeving opgroeien,” zegt voorzitter Mariam Harutyunyan. “Maar het is niet vrouw versus baby. De belangen van zwangere vrouwen en ongeboren menselijk leven mogen niet tegenover elkaar worden gezet.”
De fysieke verbondenheid tussen een zwangere persoon en het ongeboren menselijk leven is uniek. Elke gerechtelijke maatregel die ingrijpt tijdens de zwangerschap raakt direct aan de psychische en fysieke integriteit van de zwangere persoon, evenals aan het recht op privéleven.
“Ingrijpen op het lichaam en de vrijheid van een zwangere vrouw is een zeer verregaande maatregel die mensenrechten en patiëntenrechten raakt,” benadrukt Harutyunyan. “Elke maatregel rond de bescherming van het ongeboren leven moet binnen een mensenrechtenkader worden geplaatst.”
Aanklampende zorg werkt beter
Er zijn al bestaande mogelijkheden om in te grijpen als een kind geboren wordt in een onveilige thuissituatie, bijvoorbeeld via gemandateerde voorzieningen zoals een vertrouwenscentrum kindermishandeling. In ernstige gevallen kan een kind zelfs worden weggehaald bij de ouders, een zeer ingrijpende en traumatische maatregel voor zowel het kind als de moeder.
De Vrouwenraad wijst op het belang van vroegdetectie en perinatale programma’s, evenals van een zorggarantie bij dreigende uithuisplaatsing van jonge kinderen.
Wat nog ontbreekt, is een toegankelijk aanbod voor kwetsbare zwangere personen, zoals vrouwen met een drugsverslaving. “Het is cruciaal dat er goede verbindingen zijn tussen instanties, van drughulpverlening naar het Centrum Integrale Gezinszorg en pleegzorg,” zegt Harutyunyan.
Dwang werkt niet
Ervaringen uit andere landen, zoals de Verenigde Staten, tonen dat verplichte hulpverlening vrouwen juist ontmoedigt om zorg te zoeken. Vrouwen die zich gecontroleerd of bedreigd voelen, verdwijnen soms volledig van de radar, met gevaarlijke gevolgen voor henzelf én hun kind.
“In Nederland verleende een rechter in juli 2024 toestemming voor een gedwongen keizersnede, een directe inbreuk op de fysieke integriteit van de zwangere persoon,” aldus Harutyunyan. “Een zwangere vrouw blijft een patiënt met rechten. Die rechten mogen niet worden genegeerd enkel omdat zij zwanger is.”
Rechten van vrouwen blijven fundamenteel
De Vrouwenraad roept beleidsmakers op te investeren in constructieve, inclusieve en vrijwillige hulpverlening, waarbij de rechten en integriteit van zwangere vrouwen centraal blijven staan. Het welzijn van zowel de zwangere persoon als het ongeboren menselijk leven moet worden gegarandeerd, zonder dat de rechten van vrouwen in het gedrang komen.
Dossier
Ons volledig dossier rond de prenatale rechtsbescherming van ongeboren menselijk leven kan je hier downloaden.
Delen
